Utwór będący mistrzowskim nawiązaniem do tradycji ludowej, ukazał się w 1920 roku, w zbiorze Łąka. Ballada dotyczy opisu spotkania Bajdały z Dusiołkiem – fikcyjną postacią fantastyczną, którą Leśmian, wzorując się na podaniach i legendach mitologii słowiańskiej – wymyślił specjalnie na potrzeby liryku. Według tej religii Dusiołek to, jak mówi Słownik bohaterów literatury polskiej pod redakcją Mariana Kisiela i Marka Pytasz, cyniczna, stale psocąca istota. Przypomina trochę zmory, ponieważ – jak mówi jej nazwa - siada człowiekowi na piersi i wysysa z niej dech, „dusi”. Czyni to, gdy czuje, że człowieka jest przygnębiony, zmartwiony.
- klp.pl bez reklam, 30 dni tylko 1,23 zł. Zamów teraz!
Podłożem filozoficznym utworu jest odwieczna walka człowieka ze złem, która została wkomponowana w opowieść o spotkaniu wiejskiego chłopa Bajdały i zmory Dusiołka.
Interpretacja
Bolesław Leśmian stworzył w swojej opowieści o prostym, wiejskim chłopie Bajdale postać niesamowitego dziwacznego stwora Dusiołka, którą zaczerpnął z mitologii słowiańskiej.
Pierwsza zwrotka informuje nas o Bajdale, który wędrował po świecie, prowadząc ze sobą szkapę oraz wół. Gdy nagle zachciało mu się spać, ponieważ upał bardzo mu doskwierał, wyszukał pod lasem ściółkę z mchu, a sprawdziwszy, czy nada się na posłanie, Czy dogodna dla karku, ułożył się na niej wygodnie między szkapą a wołem:
Skrzywił gębę na bakier i jęzorem mlasnął I ziewnął wniebogłosy i splunął i zasnął.
Nie wiadomo, co mu się śniło. Pewne jest jednak to, że… pojawił się Dusiołek!
(…)wiadomo, że szpecąc przystojność przestworza, Wylazł z rowu Dusiołek, jak półbabek z łoża.
Kolejna strofka jest opisem wyglądu fantastycznej postaci: jego twarz podobna była do żaby i do ślimaka (Pysk miał z żabia ślimaczy), a całą posturą przypominał kwokę znoszącą jajo (A zad tyli, co kwoka, kiedy znosi jajo). Jego ogon wyglądał tak, jakby był zrobiony z rzemyka (Ogon miał ci z rzemyka). Tajemniczy Dusiołek usiadł Bajdale na piersi i zaczął go dusić aż coś warkło w chłopie! / Warkło, trzasło, spotniało! Nagle przerażony nagłym uciskiem Bajdała zaczął dmuchać w wąsy z przerażenia, jęczeć w celu odpędzenia zmory, aż w końcu nie wytrzymał i wybuchnął płaczem. Odpędzanie Dusiła tak go wyczerpało, że:
Komentarze artykuł / utwór: Dusiołek - analiza i interpretacja
Dusiołek - analiza i interpretacja - Alice (e_wiola {at} buziaczek.pl) Bardzo pomocne opracowanie. Dziękuję. Należałoby jeszcze dodać odpowiedź na sens istnienia zła, którą sam każdy z nas powinien wywnioskować. Dusiołek nachodzi we śnie ludzi zmartwionych, tak więc może być odzwierciedleniem zła, które należy zrozumieć, spróbować się mu przeciwstawić, pojąć. Przenosi się do tego, że Bajdała powinien, po napadzie Dusiołka, zastanowić się nad tym, dlaczego jest zatroskany.
Dodaj komentarz (komentarz może pojawić się w serwisie z opóźnieniem)
Lektury • Analizy i interpretacje wierszy • Motywy literackie • Epoki
Wersja do druku 
Wyślij znajomemu 
Popraw/rozbuduj artykuł
